MOKA Fintek Rehberi

Teknoloji geliştikçe finans sektörü de yeni kavramlar kazanıyor. MOKA olarak bu yazımızda günlük hayatımızda ve iş sürecimizde sıklıkla karşılaştığımız kavramlardan yola çıkarak bir fintech rehberi hazırladık.

3D Secure
Bankaların firmalarla yaptığı ortak çalışma olan 3D Secure, online alışverişlerde kart sahibinin güvenli bir şekilde ödeme yapabilmesini sağlar. Ödeme sırasında 3D Secure kullanıldığında, banka özel bir işlem ekranı açar ve kredi kartı sahibinin cep telefonuna bir onay kodu gönderir. İşlemi başarıyla tamamlamak için, doğru onay kodunun girilmesi gerekir.

6493 Sayılı Kanun
“Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun” olarak da geçen 6493 sayılı kanun, BDDK'nın ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarına lisans verdiği bir kanundur. Bu kanun kapsamında Sanal POS edinme, internet alışverişi, online ödeme, e-tahsilat, ön ödemeli kart gibi hizmetler lisans ile gerçekleştirilebilir. Bu kanun, ödeme kuruluşlarının ve elektronik para kuruluşlarının belirli kriterleri sağlamaları halinde lisans almalarını ve böylece tüketicileri korumayı sağlar.

Açık Bankacılık
Açık Bankacılık, üçüncü taraf geliştiricilerin müşterilerin finansal bilgilerine API'ler aracılığıyla erişmesine olanak tanıyan güvenli bir bankacılık modeli olarak tanımlanır. Bu sayede tüm banka hesaplarınıza mobil uygulamalardan veya diğer platformlardan erişilebilmekte ve daha önce sadece bankacılık kanallarından yapılabilen çeşitli işlemler yapılabilmektedir. Açık Bankacılık sayesinde güvenlik standartlarını korurken finansal işlemler daha esnek ve kolay hale geliyor.

Altyapı Sağlayıcı
Fiziksel mağazasını internete taşımak veya e-ticaret işine yeni başlamak isteyenler, genellikle bir altyapı sağlayıcısına ihtiyaç duyarlar. Altyapı sağlayıcıları, şirketlere e-ticaret sitelerini açmak, sitelerinin tasarımını sunmak ve ödeme sistemlerini entegre etmek gibi hizmetler sunarlar. Altyapı hizmetinin bedeli, aylık hizmet bedeli, sunucu ve SSL sertifika ücretleri gibi farklı ücretler üzerinden hesaplanır.

API
API, "Application Programming Interface" teriminin kısaltmasıdır ve bir uygulamaya ait fonksiyonların başka bir uygulamada kullanılabilmesi için oluşturulmuş bir arayüzdür. Web sitelerinde sıklıkla kullanılan "Facebook ile bağlan" eklentisi, bir örnek olarak verilebilir. Bu eklenti, web sitesinin kullanıcının Facebook veri tabanındaki bilgilerine erişerek hesap oluşturmasına olanak tanır. Facebook'taki bilgilere erişmek için Facebook tarafından geliştirilen API yazılımı kullanılır.

Banka Kartı
Banka kartı, bir banka hesabına bağlı olarak çalışan ve hesapta bulunan bakiye ile ödeme yapmayı mümkün kılan bir araçtır. Bu kartlar, ATM'lerde nakit çekmek ve POS cihazları ile alışveriş yapmak gibi bankacılık işlemlerinde kullanılabildiği gibi sanal POS ve internet üzerinde de kullanılabilirler.

BDDK
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), tasarruf sahiplerinin haklarını korumak, kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak, bankacılık sektörünü düzenlemek ve denetlemek için görev ve yetkilere sahip idari ve mali özerkliği olan bir kurumdur.

Big Data (Büyük Veri)
Günümüzde gelişen teknolojiler sayesinde toplanan ve işlenen, hacmi, çeşitliliği ve hızı çok büyük olan veri kütlelerini ifade eder. Büyük veri kavramı, verilerin çok hızlı ve dinamik bir şekilde oluştuğu, yapısal veya yapısal olmayan verilerin yer aldığı, yüksek hızlı veri akışları, sosyal medya, sensörler ve cihazlar gibi farklı kaynaklardan gelen verilerin dahil olduğu karmaşık bir yapıya sahip veri kümelerini ifade eder.
Özellikle işletmelerin, kurumların ve kamu kurumlarının karar alma süreçlerinde kullanılan verilerdir. Bu veriler, işletmelerin müşteri davranışları, pazar trendleri, üretim süreçleri, tedarik zinciri yönetimi gibi farklı konularda karar vermelerine yardımcı olur. Büyük Veri, doğru bir şekilde işlendiğinde, verilerden değerli bilgilerin çıkarılmasına olanak sağlayarak işletmelerin rekabet avantajı elde etmesini sağlar.

Bitcoin
Satoshi Nakamoto tarafından 2008 yılında kamu işlem defteri olarak kullanılmak üzere geliştirilmiş bir elektronik para birimidir. Bitcoin, herhangi bir merkez bankası veya resmi kuruluş ile bağlantısı olmadan çalışır ve üçüncü parti hizmeti veya aracı kurumuna ihtiyaç duymadan transfer edilebilir. Bitcoin'in sembolü ฿, kısaltması ise BTC'dir.

Blockchain
Blok zinciri, aslında Bitcoin ile popüler olan ve Bitcoin'in altında yatan teknolojiye verilen bir addır. Blok zinciri, yapılan işlemlerin herkes tarafından görülebilmesi ve sonradan değiştirilememesi sayesinde aracıyı ortadan kaldıran bir veri tabanı sistemidir. İşlemlerle ilgili veriler bloklar halinde tutulduğundan ve birbirine eklenerek büyüdüğünden, bu adı almıştır. Blok zinciri teknolojisi, Bitcoin'in yanı sıra, finansal işlemler, akıllı sözleşmeler, tedarik zinciri yönetimi, oy verme sistemleri ve daha birçok alanda kullanılmaktadır. Blok zinciri teknolojisi sayesinde, güvenli, şeffaf ve merkezsiz bir işlem sistemi oluşturulabilir ve verilerin manipülasyonu engellenebilir.

Bloke Tutarı
Tanımını verdiğiniz para türüne "bloke hesap" ya da "bloke edilmiş hesap" denir. Bu hesaplarda bulunan paralar, genellikle belli bir işlem veya ödeme için ayrılır ve bu süreç tamamlanana kadar kullanılamaz veya kısıtlı şekilde kullanılabilir. Bu para türü, çeşitli amaçlarla ve farklı koşullarda kullanılabildiği için bankalar ve finansal kurumlar tarafından sunulan hizmetler arasında yer almaktadır.

BSMV
Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV), bankalar ve sigorta şirketleri gibi finansal kuruluşların gerçekleştirdiği işlemler üzerinden alınan bir vergidir. Bu işlemler arasında mevduat faizleri, kredi faizleri, kredi kartı ücretleri, sigorta primleri ve komisyonlar gibi finansal işlemler yer alır. BSMV oranları, ilgili yasal düzenlemelere göre belirlenir ve genellikle işlemin türüne ve tutarına göre değişebilir.

Chargeback
Ters ibraz veya chargeback, bir ödeme işleminin tersine çevrilmesi anlamına gelir. Bu işlem, alıcının bankasından, satıcının bankasına bir ödeme işlemi için önceden onay verdiği ancak sonradan işlemi iptal ettiği veya satın alınan ürün ya da hizmetin alınmadığı durumlarda talep edilir. Ters ibraz işlemi, dolandırıcılık, ürünün yanlış teslim edilmesi, kusurlu ürünler ve yanlış ücretlendirme gibi birçok nedenle gerçekleştirilebilir.

Chatbot
Chat ve robot kelimelerinin birleşiminden oluşan chatbot, yapay zekâ teknolojisi kullanılarak tasarlanan bir yazılımdır. Kullanıcılarla yazılı olarak iletişim kurabilen ve genellikle belirli senaryolara göre cevaplar üreten bir programdır. Chatbotlar, yemek siparişi vermek, sinema bileti almak, uçuş check-in işlemlerini yapmak veya hesap bakiyesi sorgulamak gibi işlemleri gerçekleştirmek için kullanılabilir.

CVV
CVV, kredi kartlarının arkasında beyaz bir alan üzerine basılı olan 3 haneli bir kod olup, kredi kartı işlemlerinde güvenliği artırmak amacıyla kullanılan bir özelliktir.

Cryptocurrency (Kripto para)
Sanal para teknolojisi, tamamen merkeziyetsiz olarak kullanıcılar arasında transfer edilen elektronik bir para birimidir. Arz talep mekanizmasına dayalı olarak fiyatlandırılan bu para birimi Bitcoin gibi öncü örnekleri içermektedir. Bunun yanı sıra, Litecoin, Ethereum ve Namecoin gibi alternatif sanal para birimleri de bulunmaktadır.

Debit Kart
Debit kart, banka hesabındaki parayı kullanıcının doğrudan harcamasına olanak sağlayan, kartla veya elektronik bir ödeme aracıdır. Kredi kartı gibi borç verme işlemi yapılmaz, sadece hesapta bulunan para kadar harcama yapılabilir. ATM'lerden para çekme, POS veya Sanal POS üzerinden alışveriş yapma gibi işlemlerde kullanılabilir.

Dijital Cüzdan
Tamamen dijital bir yapıya sahip olan dijital cüzdanlar, kripto para birimleri, banka hesapları ve kredi kartları gibi çeşitli varlıkların saklanmasına olanak tanır. Dijital cüzdanlar genellikle şifreler veya özel anahtarlar aracılığıyla korunur ve kullanıcılarının gizliliğini sağlamak için çeşitli güvenlik protokolleri kullanılır. Dijital cüzdanlar sayesinde kullanıcılar herhangi bir fiziksel cihaz taşımak zorunda kalmadan elektronik ödeme yapabilirler.

E-ticaret
E-ticaret, kişilerin ve işletmelerin internet ve diğer elektronik ağlar üzerinden ürün veya hizmet satın alması veya satmasıdır. Farklı iş modelleriyle gerçekleşebilen e-ticarette en sık kullanılan modeller B2B (işletmeden işletmeye), B2C (işletmeden tüketiciye), C2C (tüketiciden tüketiciye) ve C2B (tüketiciden işletmeye) şeklinde özetlenebilir.

EFT
EFT, elektronik fon transferi işleminin kısaltmasıdır ve sadece iki farklı banka arasında gerçekleşen para transferi işlemi olarak değil, aynı banka içerisindeki hesaplar arasında da gerçekleştirilebilir. EFT işlemi, bankaların müşterilerine sunduğu bir hizmettir ve bankalar arası para transferi yapmak isteyen kişilerin, gerekli bilgileri girerek işlemi gerçekleştirmelerine imkân tanır.

Elektronik Para
Bilişim sistemleri üzerinde saklanan ve elektronik para ya da e-para olarak adlandırılan para, fiziksel paraya dönüştürülebildiği gibi sadece elektronik işlemlerde de kullanılabilir.

EMV (EUROPAY, MASTERCARD VE VISA)
Çip kartı teknolojisi kullanılan kredi ve banka kartları, ödemelerini düzenleyen uluslararası bir standart olan EMV ile belirlenir. EMV, geliştiricilerinin isimlerinden gelir. Bu kartlar, manyetik bant ve entegre çip taşırlar. Bu çipler, yeni nesil POS cihazlarında olduğu gibi temassız ödeme yapmayı da mümkün kılan NFC teknolojisini kullanır.

ETBIS
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS), Türkiye'de faaliyet gösteren e-ticaret işletmelerinin kayıt altına alınması, e-ticaret verilerinin toplanması ve istatistiksel analizlerin yapılması amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan bir bilgi sistemidir. E-ticaret işletmeleri, ETBİS'e kaydolmak ve faaliyetlerini sistem üzerinden bildirmekle yükümlüdürler.

FAST
FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi), TCMB’nin sunduğu anlık para transferine yönelik bankalar arası ödeme sistemidir. FAST’ta ödemeler 7/24 ve anında karşı hesaba geçer ve ödemenin tarafları, bankaları tarafından ödemenin durumu hakkında anında bilgilendirilir.
Kolay Adresleme Sistemi’nin (KOLAS) de devreye girmesi ile telefon numarası, kimlik numarası ya da mail adresi ile kolaylıkla sorgulama ve ödeme yapılabilir.

Fintech (Fintek)
Fintech, "Financial Technology" ifadesinin kısaltmasıdır ve geleneksel bankacılık sistemlerine alternatif olarak, birikim yapmayı, para transferi yapmayı ve yatırım yapmayı kolaylaştıran teknolojik yenilikleri kapsar. Online veya mobil cihazlar aracılığıyla finansal işlemleri daha hızlı, daha ucuz ve daha erişilebilir hale getirerek, finansal hizmetlere erişimde bir dönüşüm sağlamaktadır.

Fraud
Fintek dünyasında fraud ya da dolandırıcılık olarak adlandırılan işlemler, başka kişilere ait kredi veya debit kartları ile haksız kazanç sağlamak için gerçekleştirilen işlemleri ifade eder. Ödeme kuruluşları, bu tür işlemlerin önlenmesi için anti-fraud yani dolandırıcılık karşıtı sistemler kullanarak müşterilerin ve tüketicilerin güvenliğini sağlarlar.

Girişimci
Girişimci, kâr amacıyla iş yapmayı ve bu iş için gerekli riski üstlenmeyi hedefleyen kişidir. Mal ve hizmet üretimi yapmak için gerekli kaynakları bir araya getirerek işletme kurar ve bu işletmenin başarılı olması için gerekli kararları alır. Girişimci, inovasyon ve yenilikçilikle işletmenin büyümesini ve gelişmesini sağlayarak ekonomik kalkınmaya katkıda bulunur.

Havale
Havale, banka aracılığıyla para transferi işlemine verilen isimdir. Havale işlemi, aynı bankadaki hesaplar arasında yapılabildiği gibi farklı bankalar arasında da gerçekleştirilebilir.

HTTPS
HTTPS, Secure Hyper Text Transfer Protocol olarak adlandırılan ve web siteleri arasındaki iletişimin şifrelenmesini sağlayan bir iletişim protokolüdür. Klasik HTTP protokolüne SSL (Secure Socket Layer) veya TLS (Transport Layer Security) protokolü eklenmesiyle oluşur. Bu sayede, web sitelerindeki metinlerin şifrelenmesi ve güvenli bir şekilde aktarılması sağlanır. HTTPS, özellikle kişisel verilerin ve ödeme bilgilerinin paylaşıldığı web sitelerinde kullanılmaktadır.

IBAN
Günlük hayatta bir kişiye ya da kuruma para gönderirken sıklıkla duyduğumuz kavramlardan biri IBAN (International Bank Account Number) ya da sık kullanılan biçimiyle IBAN numarasıdır. Aslında Avrupa Birliği Düzenlemeleri kapsamında ülkeler arasındaki para transferlerinin hızlı olması ve maliyetlerin minimuma düşmesi için geliştirilmiştir. IBAN sayesinde bankalar ve diğer tüm kuruluşlar arasındaki para transferlerindeki hatalar ve gecikmeler en az seviyeye iner.

Bankalar, hesap sahibi olan her müşterisi için kişiye özel bir IBAN numarası belirlemektedir. Her ülkenin kendi ihtiyacına göre belirlemiş olduğu IBAN en fazla 34 alfanümerik, yani harf ve sayılardan ibaret bir dizi karakterden oluşmaktadır. İlk iki hane ülke kodunu göstermekte, takip eden iki hane kontrol karakteri olup daha sonraki karakterler ise ülkelerin kendi kararlaştıracağı müşteri hesap numarası için ayrılmaktadır. Elektronik ortamda IBAN’ın kullanım formatı bitişik karakterlerden oluşur, aralarında boşluk bırakılmaz ve ayraç konulmaz.

IoT (Internet of Things)
IoT, cihazlar arasında ağ bağlantısı sayesinde insandan veya insandan makineden bağımsız olarak iletişim kurarak makineler arası haberleşmeye imkân sağlayan bir teknolojidir.

İnternet Bankacılığı
İnternet bankacılığı, online bankacılık olarak da bilinir ve banka işlemlerinin şubeye gitmeden, telefon veya ATM kullanmadan, bir bilgisayar, akıllı telefon veya mobil cihaz aracılığıyla gerçekleştirilmesini sağlayan bir bankacılık hizmetidir.

Kart Numarası
Plastik kartların üzerindeki 16 rakamlı sayı dizisine kart numarası denir. Bu numaralar, belirli bir kod düzeni kullanılarak banka, ülke, hesabın bulunduğu şube ve hesap numarası gibi bilgilerin bir algoritma yardımıyla kodlanmasıyla oluşturulur.

Kart Saklama
Kredi kartı bilgilerinin bir kereye mahsus girildikten sonra tekrar girilmesine gerek olmadan sonraki alışverişlerde kullanılmasına kart saklama hizmeti denir.

Online alışverişte sıkça kullanılan kart saklama yöntemi, bir alışveriş sırasında bir defa girilen kart bilgilerinin onay verilmesi hâlinde güvenli bir şekilde saklanmasını sağlıyor. Web siteleri içerisinde korunan kart bilgileri, aynı sitede tekrar alışveriş gerçekleştirildiğinde devreye giriyor. Bu yöntem sayesinde kart bilgilerinin defalarca girilmesine gerek kalmıyor.

Kişisel Veri
Kişisel veri, bir bireyin kimliğinin belirlenmesine ya da belirli bir birey hakkında bilgi sahibi olunmasına olanak sağlayan her türlü bilgiyi ifade eder. Bu bilgiler genel olarak ad, soyad, doğum tarihi, adres, telefon numarası, e-posta adresi, kimlik numarası, cinsiyet gibi bilgileri içerebilir. Ayrıca sağlık bilgileri, etnik köken, din veya felsefi inançlar gibi hassas bilgiler de kişisel veri kapsamına girer.

KVKK
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), Türkiye'deki kişisel verilerin işlenmesi, saklanması ve kullanımı konusunda standartları belirleyen ve kişisel verilerin korunmasını amaçlayan bir kanundur. Bu kanun, kişisel verilerin işlenmesinde şeffaflığı, veri sahiplerinin haklarını korumayı ve veri güvenliğini sağlamayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, veri işleme faaliyetleri önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde yapılmalı ve veri sahiplerinin haklarını ihlal etmeyecek şekilde gerçekleştirilmelidir.

Komisyon
Bir işlemde aracılık yapan kişiye bırakılan paya komisyon (simsarlık ücreti) denir.

KYC (Know Your Customer)
Know Your Customer olarak kısaltılan KYC, müşterilerin kimliğini, uygunluğunu ve risklerini doğrulama sürecini ifade eder. Bu süreç, kurumların müşterilerini tanımlama ve iş ilişkilerini sürdürme amacıyla gerçekleştirilir.

Kart Saklama
PCI DSS, kredi ve banka kartı bilgilerinin güvenli bir şekilde işlenmesini, saklanmasını ve iletilmesini sağlamak için oluşturulmuş bir güvenlik standardıdır. Bu standarda uyumlu olarak gerçekleştirilen kart saklama işlemi, tüketicilerin tekrar tekrar kart bilgisi girmeden kolay ve hızlı alışveriş yapmalarına olanak sağlar.

KOBİ
KOBİ, gelir, varlık ve çalışan sayısı bakımından belirli bir sınırın altındaki işletmeleri kapsayan ve ekonomik birimleri gruplandıran bir kısaltmadır. KOBİ'lerin sınıflandırması her ülke ve sektöre göre değişebilir.

Linkle Ödeme
Link ile ödeme, bireylerin ya da işletme sahiplerinin ürün veya hizmet için yapacakları tahsilatı güvenli bir internet bağlantısı üzerinden gerçekleştirmelerine olanak sağlayan bir ödeme yöntemidir.

MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu)
MASAK, Türkiye'de faaliyet gösteren kurum ve kişilerin, kara para aklama, terörizm finansmanı ve diğer mali suçlarla ilgili şüpheli faaliyetleri tespit etmek, araştırmak ve bunların önlenmesi için çalışan bir kurumdur. FATF tavsiyesiyle kurulmuş olması nedeniyle, MASAK'ın standartları, uluslararası kara para aklama ve terörizm finansmanı ile mücadele standartlarına uygun olarak belirlenir.

Melek Yatırımcı
Melek yatırımcı, yüksek risk ve yüksek büyüme potansiyeline sahip şirketlere, kuruluşlarının çok erken bir döneminde yatırım yapan özel bir yatırımcı tipidir. Yaptığı yatırım miktarıyla doğru orantılı olarak girişimden hisse alırken genellikle bireysel destek ve danışmanlık da sunarlar.

Mersis Numarası
Mersis (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi), ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirildiği, ticaret sicili kayıtlarının ve tescil edilmesi gereken diğer içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulduğu bir merkezi bilgi sistemidir.

Mobil Ödeme
Mobil ödeme, bir mobil cihaz aracılığıyla gerçekleştirilen ödeme yöntemidir. Ödeme işlemi sırasında kullanıcı cep telefonu numarasıyla giriş yapar ve SMS yoluyla gönderilen güvenlik kodunu girerek ödemesini tamamlar. GSM operatörü, kullanıcının ödeme bedelini, kullanılan hat özelliklerine göre ya yüklenmiş hazır krediden düşerek ya da bir sonraki faturaya yansıtarak tahsil eder.

Mobil Bankacılık
Mobil bankacılık, finansal kuruluşların akıllı telefon, tablet gibi mobil cihazlar için sunduğu bankacılık hizmetlerinin genel adıdır. Bu hizmetler, genellikle mobil uygulamalar aracılığıyla sunulmasıyla birlikte, mobil web sayfaları üzerinden de erişilebilir.

Mail Order
Mail Order, fiziksel olarak bulunulmayan bir ortamdan telefon, faks ya da posta yoluyla verilen siparişlerin ödeme işlemlerini ifade eden bir ödeme yöntemidir. Bu yöntemde, müşteri sipariş formuna kredi kartı bilgilerini girerek ödeme yapar ve satıcı bu bilgileri POS cihazından geçirerek ödeme işlemini tamamlar.

Mobil POS
Mobil POS, bir kart okuyucu ve akıllı telefon, tablet gibi bir mobil cihazın birleştirilmesiyle oluşturulan bir ödeme alım cihazıdır. Standart POS cihazı gerektirmeden ödeme almayı mümkün kılar ve internet erişimi olan her yerde kullanılabilir. Mobil POS hizmetinden faydalanmak için bankanın ilgili mobil uygulaması kullanılabilir.

NFC
Yakın Alan İletişimi (NFC), yakın mesafede çalışan kablosuz iletişim protokolüdür ve İngilizce ismiyle "Near Field Communication" olarak bilinir. NFC, pratik amaçlarla veri aktarımı ve cihaz eşleştirme gibi işlemler için kullanıldığı gibi, temassız ödemelerin temelini oluşturur. NFC uyumlu bir çipli kredi kartı, NFC okuyuculu bir POS cihazına yaklaştırıldığında, bilgiler cihaza aktarılır ve ödeme işlemi gerçekleştirilir.

Online Ödeme
Online ödeme, alacaklı ve verecekli arasında yapılan para transferinin sanal ortamda, online ödeme sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilmesidir. Bu ödeme yöntemi, günümüzde e-tahsilat, internetten tahsilat, sanal POS gibi farklı isimlerle de adlandırılmaktadır. Online ödeme sistemleri, tüketiciler için hızlı, kolay ve güvenli bir ödeme yöntemi sunarken, işletmeler için de ödeme işlemlerinin hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.

Otorizasyon
Elektronik olarak yapılan bir ödeme işleminin gerçekleştirilmeden önce, ilgili ödeme kuruluşundan işlemin onaylanması gerekmektedir. Banka veya kredi kartı kullanılarak gerçekleştirilebileceği gibi, diğer ödeme yöntemleriyle de yapılabilir. Bu işlem, ödeme güvenliği için önemli bir adımdır ve ödeme işleminin doğru ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.

OTP
Sahtecilik risklerini azaltmak ve işlemlerin doğruluğunu sağlamak amacıyla üretilen ve/veya gönderilen şifrelerdir. İnternet bankacılığı kullanıcı girişlerinde üretilen anahtar şifreler bu tür bir uygulamaya örnek olarak verilebilir. Bu tek kullanımlık şifreler, güvenlik açısından kritik işlemlerde kullanılır ve her seferinde farklı bir şifre üretilir. Bu sayede, kötü niyetli kişilerin şifreleri ele geçirmesi durumunda bile tekrar kullanılamazlar ve hesapların güvenliği korunmuş olur.

Ödeme Ağ Geçidi (Payment Gateway)
Ödeme geçidi, e-ticaret işlemlerinde tüketicilerin kredi kartı bilgilerini şifreleyerek güvenli bir şekilde aktarmasını sağlayan yüksek güvenlikli bir araçtır. Bu araç, tüketicinin kredi kartı bilgilerini e-ticaret firmasına, e-ticaret firmasının da ilgili banka veya aracı kuruluşa güvenli bir şekilde iletmek için kullanılır. Bu sayede, müşterilerin kredi kartı bilgileri kötü niyetli kişilerin eline geçmez ve güvenliği korunur. Ödeme geçitleri, kullanıcılar arasındaki iletişimi şifreler ve ödeme işlemlerini güvenli bir şekilde tamamlar.

Ödeme Kuruluşu
Ödeme kuruluşu, elektronik ortamda yapılan ödeme yöntemlerini destekleyen, taraflar arasındaki ödemeyi sağlayan ve bu hizmetlere aracılık eden şirketlere verilen addır. Bu kuruluşlar, farklı ödeme seçenekleri sunarak müşterilerin ödemelerini güvenli bir şekilde tamamlamasına yardımcı olur.

Ön Ödemeli Kart
Ön ödemeli kartlar, banka hesabına ihtiyaç duymadan ürün ya da hizmet satın almayı sağlayan bir ödeme aracıdır. Hediye kartları olarak da bilinen bu kartların bazı alternatifleri bulunmaktadır. Ön ödemeli kartlar, kullanıcıların kartlarına para ya da kredi yükleyerek kullanmalarına olanak tanır. Bu kartlar, kredi kartlarından farklı olarak, kullanıcının bakiyesi kadar harcama yapmasını sağlar.

Pazar Yeri
Pazaryeri, internet üzerinden alıcılar ve satıcıların üçüncü bir taraf aracılığıyla bir araya gelerek ürünlerin listelendiği ve satışının gerçekleştiği bir e-ticaret faaliyetidir. Bu platformlar, satıcıların kendi mağazalarını açabilecekleri ve ürün ya da hizmetlerini tüketicilere sunabilecekleri sanal bir alışveriş platformudur.

PCI-DSS
PCI-DSS (Payment Card Industry Data Security Standard), kredi kartı gibi hassas finansal verileri kullanan kuruluşlar için belirlenmiş bir bilgi güvenliği standardıdır. Bu standart, altyapı ve teknik imkanlardan teknik ve operasyonel iş süreçlerine kadar kapsamlı bir denetim sonunda verilir. PCI-DSS sertifikası kullanan bir e-ticaret noktası, uyumluluk şartlarını yerine getirdiği için güvenilirdir. Bu sertifika, kuruluşların kredi kartı bilgilerinin güvenli bir şekilde saklandığını, işlendiğini ve iletiminin yapıldığını garanti eder. Bu sayede müşteriler, kredi kartı bilgilerinin kötüye kullanımı konusunda endişe etmeden online alışveriş yapabilirler.

Prepaid
Prepaid, ön ödemeli anlamına gelen bir ödeme aracıdır. Bu ödeme yöntemi, bir banka hesabına ihtiyaç duymadan, kartta yüklü olan para kadar harcama yapılmasını sağlar. Prepaid kartlar, genellikle kredi kartları ile aynı işlevi görürler, ancak kullanıcının bakiyesi kadar harcama yapmasını sağlarlar.

Sanal POS
Sanal POS, online alışveriş yoluyla ürün veya hizmet sunan e-ticaret sitelerinde kredi kartı veya banka kartı ile ödeme yapmak için kullanılan bir hizmettir. Bu hizmet, klasik kredi kartı POS cihazlarının sanal bir versiyonudur ve Virtual Point Of Sale (VPOS) olarak da adlandırılır. Sanal POS sayesinde, kullanıcılar kredi kartı bilgilerini online olarak girerek ödeme yapabilirler. Ödeme işlemi, bankalar arasında yapılan birtakım işlemler sonrasında gerçekleşir ve satıcının hesabına aktarılır.

SSL
SSL, "Secure Sockets Layer" yani güvenli giriş katmanı olarak bilinir. Server ve alıcı arasındaki iletişim esnasında verilerin şifrelenerek aktarılmasını sağlar. En yaygın kullanım alanı, web sitesindeki veri alışverişi sırasında, server ile internet tarayıcısı arasındaki iletişimi şifrelemektir. Bu sayede, kullanıcıların kişisel verileri, kredi kartı bilgileri gibi hassas bilgiler güvence altına alınır ve kötü niyetli kişilerin erişimine karşı korunur.

Startup
Startup, hızlı büyüme hedefleri olan, teknolojiyi kullanan ve sunan, ihtiyaçları karşılayan, sürekliliği olan ve gelişime açık girişim fikirleridir. Bu fikirler, sundukları hizmeti kullanıcıya ulaştırmak için tasarlanmıştır ve genellikle yeni bir işletme kurma aşamasındadır. Start-up'lar, girişimcilik ruhunu taşıyan kişiler tarafından ortaya atılır ve inovasyona ve sürekli gelişime açıktır.

TCMB
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), özel hukuk tüzel kişiliğine sahip olarak 1930 yılında kurulmuştur ve TCMB kısaltmasıyla da anılır. TCMB, devletten ayrı ve bağımsız olarak işlev gören bir kurumdur.

Yapay Zekâ
Yapay Zekâ (YZ), bilgisayar sistemlerinin insana benzer bir şekilde akıl yürütmesini sağlayan teknolojik bir disiplindir. Yapay zekâ, makine öğrenmesi, doğal dil işleme, uzman sistemler ve robotik gibi alt alanları içerir.
Makine öğrenmesi, yapay zekâ için temel bir tekniktir ve bilgisayarların verileri analiz edip sonuçlar çıkarmasına, kendi kendine öğrenmesine ve problem çözmesine olanak sağlar. Doğal dil işleme, bilgisayarların insan dilini anlamasını ve üretmesini sağlar. Uzman sistemler, uzmanların karar verme sürecinde kullandıkları bilgiyi bilgisayarlar üzerinde uygular. Robotik ise, yapay zekayı fiziksel sistemlerle birleştirerek robotların özerk hareket etmesini sağlar.